Inklemming aan de achterzijde van het enkelgewricht
Bij een posterieur enkel impingement is er sprake van pijn aan de achterzijde van de enkel. De pijn ontstaat doordat er structuren ingeklemd raken. Inklemming van deze structuren gebeurt over het algemeen bij bewegingen waarbij de enkel gestrekt wordt.
Omdat een posterieur enkel impingement moeilijk op te sporen is, zijn de klachten vaak al langere tijd aanwezig voordat de diagnose gesteld wordt.
Andere benamingen voor deze aandoening zijn: posterieur enkel impingement syndroom (PIES), talaere compressie syndroom, os trigonum syndroom, notenkrakersyndroom, posterieure blokkade van de enkel en in het Engels posterior ankle impingement syndrome.
Beschrijving van de aandoening
Een impingement aan de achterzijde van het enkelgewricht wil zeggen dat er aan de achterzijde van het enkelgewricht structuren ingeklemd komen te zitten tijdens bewegen. Dit kunnen zowel weke delen zijn (bijvoorbeeld kapsels, banden en pezen) als een botuitsteeksel of een los zittend botstukje.
Posterieur enkel impingement wordt gedefinieerd als een inklemming tussen de achterzijde van het scheenbeen (de tibia) en het achterste gedeelte van het hielbeen (de calcaneus). Tussen deze botstructuren kunnen verschillende structuren inklemmen:
- Het sprongbeen (de talus).
- Gewrichtskapsel en/of -banden.
- De pees van een spier (met name van de m. flexor hallucis longus).
- Een os trigonum. Dit is een anatomische afwijking die voorkomt bij 2% van de bevolking. Er is dan een extra botstukje aanwezig aan de achterkant van het sprongbeen.
Een os trigonum wordt relatief vaak als de oorzaak van een posterieur impingement gevonden.
Evenals bij anterieur enkel impingement wordt er onderscheid gemaakt tussen inklemming van botstructuren en inklemming van weke delen. Vaak wordt er wel een combinatie gezien tussen deze twee inklemmingen.
Oorzaak en ontstaanswijze
Posterieur enkel impingement kan acuut ontstaan, door bijvoorbeeld een geforceerde beweging van de enkel waarbij de voet naar beneden beweegt. Soms kan hierbij een breuk ontstaan.
De klachten kunnen ook veroorzaakt worden door overbelasting. Wanneer er herhaaldelijk sprake is van lichte inklemming, dan kan dit elke keer een klein beetje schade aanrichten. Dit noemen we microtrauma. Als er gedurende langere tijd microtrauma in het gewricht optreedt, kunnen de beschadigde structuren uiteindelijk klachten gaan geven.
Posterieur impingement door overbelasting zien we vooral bij sporten waarbij de voet veelvuldig naar beneden beweegt. Denk hierbij aan balletdansers, voetballers en hardlopers. Door de gestrekte stand van de voet kan er compressie optreden van de structuren tussen het hielbeen en het scheenbeen.
Inklemming kan ook ontstaan bij chronische instabiliteit van de enkel. Dit betekent dat de enkel niet meer in staat is zichzelf stabiel te houden met de hulp van omringende spieren en banden. Door het gemis aan sturing in het gewricht kan er gemakkelijker inklemming optreden. Chronische instabiliteit zien we o.a. vaak optreden na enkelverzwikkingen.
Bij mensen die een os trigonum hebben is dit vanaf de geboorte al aanwezig. Het formaat van dit botstukje kan variëren. Als het os trigonum van nature al wat groter is, dan kan het inklemmen zonder dat er sprake is van andere oorzaken zoals instabiliteit, overbelasting, een ongeluk of enkelverstuiking.
Klachten en verschijnselen
De pijn zit voornamelijk aan de achterzijde van de enkel en wordt soms binnenin de enkel gevoeld. Bij inklemming van botstructuren wordt de pijn meestal aan de achterzijde en buitenzijde aangegeven.
Bij het lichamelijk onderzoek is er drukpijn aanwezig aan de achterkant van de enkel. De beweging waarbij de voet naar beneden beweegt kan de klachten provoceren. De beweeglijkheid van het enkelgewricht is in veel gevallen normaal.
- Pijn aan de achterzijde van de enkel.
- De pijn is vaak al langdurig (enkele maanden) aanwezig.
- Het volledig naar beneden bewegen van de voet is pijnlijk.
- Soms is er lokale zwelling aanwezig.
- Er kan pijn provocatie optreden bij het springen omdat de voet hierbij volledig uitgestrekt wordt.
Diagnose
Doordat er veel verschillende aandoeningen aan de achterzijde van de enkel op kunnen treden is het lastig om een goede diagnose te stellen. Hierdoor lopen veel patiënten vaak al maanden rond met deze klachten.
Er zijn weinig goede testen waarmee het posterieur enkel impingement gemakkelijk te diagnosticeren valt. De diagnose wordt daarom gesteld aan de hand van het verhaal van de patiënt, (druk)pijn provocatie op specifieke punten en pijn tijdens geforceerde enkel bewegingen.
Omdat er veel verschillende aandoeningen mogelijk zijn, wordt er vaak gebruik gemaakt van beeldvormend onderzoek om bepaalde aandoeningen uit te sluiten of deze juist op te sporen. Ook kan op deze manier gemakkelijker vastgesteld worden om wat voor impingement het gaat.
Behandeling
Bij een verdenking van een posterieur impingement van de enkel wordt er gekeken naar de oorzaak van de klachten. Als deze vermoedelijk zijn ontstaan door instabiliteit van het enkelgewricht of overbelasting dan is conservatieve therapie doormiddel van fysiotherapie de juiste behandeling. De behandeling zal dan bestaan uit het mobiliseren van het gewricht, oefentherapie en voornamelijk rust en aanpassing van de sportactiviteit. Dit voornamelijk ter voorkoming van verkeerde bewegingen en/of overstrekking van de enkel.
Bij een weke delen impingement zijn de resultaten van een conservatieve behandeling over het algemeen beter dan bij een impingement van botstructuren. Als er verdenking is van inklemming van botstructuren, dan kan operatief ingrijpen overwogen worden. Veelal zal eerst gekeken worden of de provocerende bewegingen vermeden kunnen worden. Dit geeft vaak al klachtenvermindering waardoor een operatie niet nodig is.
Bij sporters waarbij de provocerende bewegingen niet vermeden kunnen worden (bijvoorbeeld bij topsporters) zal er operatief ingegrepen worden. Ook zal er een operatie plaatsvinden als er een los botstukje in deze regio zit.
Fysiotherapie behandelingen bij PhysiqCare Buytenwegh/Leyens Zoetermeer.
Voor de bovenstaande fysieke klachten/diagnose kunt u terecht bij onze deskundige Fysiotherapeuten die u met een unieke fysio behandelmethode kunnen begeleiden naar een herstel. Door middel van een fysio intake brengen we uw persoonlijke situatie in kaart en stellen we met u een fysiotherapie behandelplan samen. Voor onze fysiotherapie behandelingen maken we gebruik van uit onderzoek bewezen behandelmethodes. Iedere persoon en situatie is uniek en waar nodig passen we dry needling, fricties, myofasciale releasing, gewricht manipulaties, medical taping, cupping, massages, revalidatie training enz. toe.
Mocht het nodig zijn dan kunnen we de fysiotherapie behandelingen combineren met onze andere gezondheidsdisciplines zoals; acupunctuur, personal training, massage, mentale coaching, cupping en yoga.
Ook ontvangt u huiswerkoefeningen van ons om thuis met uw herstel aan de slag te gaan. Daarnaast kunt u zich bij ons inschrijven voor medische fitness en kunt u zelf in onze fitness ruimte aan de slag met een op maat gemaakte programma om uw herstel verder te stimuleren.
