Osteochondritis Dissecans: als je gewricht letterlijk losraakt
Heb je pijn in je knie, enkel of elleboog en voelt het alsof je gewricht niet helemaal "klopt"? Misschien blokkeert het soms of kraakt het ongewoon? Dan zou het wel eens kunnen gaan om Osteochondritis Dissecans (OCD), een aandoening waarbij een stukje bot met kraakbeen losraakt in een gewricht. Klinkt eng? Geen zorgen. Met de juiste behandeling en begeleiding is er vaak goed herstel mogelijk.
In dit artikel leggen we je uit wat Osteochondritis Dissecans precies is, wat de symptomen zijn, hoe we het vaststellen en, nog belangrijker, wat je eraan kunt doen.
Wat is Osteochondritis Dissecans?
Osteochondritis Dissecans is een aandoening waarbij een stukje bot onder het kraakbeen van een gewricht losraakt of zelfs volledig loskomt. Dat stukje bot (soms met een laagje kraakbeen erop) kan dan als een soort "los lichaam" in het gewricht gaan bewegen. Dit kan leiden tot pijn, zwelling, slotklachten of instabiliteit.
Het komt het vaakst voor in de:
- Knie
- Enkel
- Elleboog
Het treft vooral jongeren tussen 10 en 20 jaar, vaak sportieve tieners of jongvolwassenen in de groei. Bij volwassenen geneest het minder snel spontaan, en is behandeling vaak noodzakelijk.
Waardoor ontstaat OCD?
De exacte oorzaak is niet altijd duidelijk. Er zijn wel een aantal factoren die een rol kunnen spelen:
- Herhaalde overbelasting van het gewricht (bijvoorbeeld bij intensieve sport)
- Slechte doorbloeding van het bot onder het kraakbeen
- Microtrauma’s (kleine herhaalde schokken of stoten)
- Snelgroeiende kinderen in de puberteit
- In sommige gevallen speelt erfelijkheid een rol
OCD is géén ontsteking, ook al klinkt de naam zo. Het gaat om een mechanisch probleem van bot en kraakbeen.
Hoe herken je Osteochondritis Dissecans?
De symptomen verschillen afhankelijk van hoe ver de aandoening gevorderd is. In het begin zijn de klachten mild, maar ze kunnen verergeren als het stukje bot/kraakbeen loskomt.
Veelvoorkomende klachten:
- Pijn in het gewricht, vooral bij bewegen of belasten
- Zwelling rond het gewricht
- Een gevoel dat het gewricht “blokkeert” of hapert
- Instabiliteit of een "klik"-gevoel
- Bewegingsbeperking
- Bij jonge kinderen: minder willen bewegen of hinken
In de knie zit de pijn meestal aan de binnenzijde van het gewricht. In de enkel of elleboog kunnen de klachten subtieler beginnen.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Bij PhysiqCare begint het onderzoek met een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek. Als OCD wordt vermoed, verwijzen we je door voor beeldvorming:
- Röntgenfoto: om de loslating van het bot zichtbaar te maken
- MRI-scan: om de ernst van de beschadiging te beoordelen (is het stukje nog vast of al los?)
Hoe eerder de diagnose gesteld wordt, hoe beter het te behandelen is – zeker bij jonge patiënten in de groeifase.
Behandeling van Osteochondritis Dissecans
De behandeling hangt af van:
- De leeftijd van de patiënt
- De mate van loslating
- Het wel of niet doorgroeien van het skelet
- De locatie en grootte van de laesie
🔹 Conservatieve behandeling (zonder operatie)
Voor jonge patiënten met een nog vastzittend fragment:
- Rust en belastingvermindering: tijdelijk stoppen met sport
- Fysiotherapie: gericht op mobiliteit, spierversterking en ontlasting van het gewricht
- Regelmatige controle met scans
Soms is een periode van 6 tot 12 weken nodig om herstel te zien.
🔹 Operatieve behandeling
Als het fragment loskomt of bij volwassenen waarbij spontane genezing uitblijft:
- Arthroscopische ingreep om het stukje vast te zetten of te verwijderen
- Eventueel kraakbeenhersteltechnieken, zoals microfracturing of transplantatie
Na de operatie volgt een intensief revalidatietraject onder begeleiding van een fysiotherapeut.
Fysiotherapie bij PhysiqCare: jouw herstel, onze missie
Of je nu conservatief behandeld wordt of geopereerd bent: fysiotherapie speelt een cruciale rol bij herstel. Bij PhysiqCare zorgen we voor een persoonlijk behandelplan afgestemd op jouw situatie en doelen.
Onze aanpak:
- Optimaliseren van mobiliteit van het gewricht
- Spierversterking rondom het getroffen gebied
- Begeleide opbouw van belasting, met aandacht voor sporthervatting
- Voorkomen van terugval door bewegingsadvies en trainingsopbouw
We werken nauw samen met je huisarts of orthopedisch chirurg, zodat je zorg optimaal op elkaar afgestemd is.
Wat kun je zelf doen?
✔️ Neem je rust serieus, overbelasting vertraagt het herstel
✔️ Luister naar je lichaam, pijn = signaal
✔️ Gebruik koeling bij zwelling of na inspanning
✔️ Draag geschikte schoenen bij enkelklachten
✔️ Volg trouw je oefenschema
✔️ Vermijd impact-sporten tot je volledig hersteld bent
Wat als je OCD niet behandelt?
Een onbehandelde OCD kan leiden tot:
- Chronische pijn
- Gewrichtsinstabiliteit
- Kraakbeenschade of artrose op jonge leeftijd
- Blijvende bewegingsbeperking
Daarom is het belangrijk om bij blijvende of terugkerende gewrichtsklachten tijdig hulp te zoeken.
Waarom PhysiqCare?
Bij PhysiqCare kijken we verder dan alleen het gewricht. We begeleiden je op maat, met aandacht voor jouw levensstijl, sportbelasting, en persoonlijke doelen. Met onze multidisciplinaire aanpak sta je er nooit alleen voor. We combineren deskundigheid met een menselijke aanpak, precies wat je nodig hebt bij een aandoening als Osteochondritis Dissecans.
Wacht niet tot het “klikt” – laat je gewricht checken
Voel je dat er iets niet klopt in je knie, enkel of elleboog? Blijf er niet mee lopen. Laat ons bij PhysiqCare je helpen om weer soepel, sterk en pijnvrij te bewegen.
Boek vandaag nog een intake bij onze ervaren therapeuten. We helpen je graag op weg naar een gezond gewricht en een actief leven.
Veelgestelde vragen over Osteochondritis Dissecans
1. Gaat OCD vanzelf over?
Bij jonge mensen met een vastzittend fragment en voldoende rust, kan het spontaan genezen. Bij volwassenen zelden.
2. Mag ik blijven sporten met OCD?
Dat hangt af van de ernst. In de beginfase is rust essentieel. Wij helpen je veilig op te bouwen.
3. Hoe lang duurt het herstel?
Zonder operatie: 2 tot 6 maanden. Na operatie: 6 tot 9 maanden revalidatie, afhankelijk van de ingreep.
4. Kan OCD terugkomen?
Als de onderliggende oorzaak niet wordt aangepakt, is er risico op herhaling. Fysiotherapie helpt dat voorkomen.
5. Wordt OCD altijd geopereerd?
Nee. Bij kinderen en jonge tieners is conservatieve behandeling vaak succesvol.