Whiplash-Associated Disorders (WAD)

Bij whiplash worden plotseling flinke krachten op de nek uitgeoefend, bijvoorbeeld bij een kop-staartbotsing. Het hoofd beweegt dan abrupt naar achteren en naar voren.

Niet altijd is er direct zichtbare schade, maar patiënten kunnen weken tot zelfs jaren na het trauma klachten ervaren.

Beschrijving van de aandoening

Whiplash betekent letterlijk “zweepslag”. Bij een whiplash kunnen verschillende structuren van de nek beschadigd raken door compressie of tractie. Mogelijke letsels zijn aan:

• Nekspieren
• Ligamenten zoals het ligamentum longitudinale en ligamentum nuchae
• Tussenwervelschijven (discus)
• Uittredende zenuwen
• Wervellichamen of processus spinosi

Bij ernstig letsel, zoals gebroken nekwervels, is dit op röntgenfoto zichtbaar. Vaak vindt men geen duidelijke afwijking, maar zijn de klachten wel aanwezig.

Oorzaak en ontstaanswijze

Whiplash treedt vaak op bij:

• Auto-ongelukken (van achteren of zijkant aangereden)
• Sportongevallen zoals duiken, skiën, karten, paardrijden
• Valpartijen of harde impact op het hoofd
• Botsauto’s, bungeejumpen of geweld van buitenaf

Klachten en verschijnselen

Klachten kunnen direct optreden of pas dagen tot maanden later ontstaan:

• Nekpijn en stijfheid
• Hoofdpijn en overgevoeligheid voor licht
• Schouder- en armklachten
• Duizeligheid en concentratieproblemen
• Vermoeidheid, angst of depressieve klachten
• Tintelingen of doof gevoel in de handen
• Slapeloosheid en verminderde geslachtsdrift

Diagnose

• Op basis van het trauma en klachtenpatroon
• Lichamelijk onderzoek van nek en schouders
• Röntgenfoto bij verdenking van fracturen
• Classificatie WAD:

GraadKenmerken0Geen klachten of afwijkingen1Nekpijn, stijfheid, gevoeligheid, geen objectieve afwijkingen2Nekklachten + bewegingsbeperkingen of drukpijn3Nekklachten + neurologische uitvalsverschijnselen4Nekklachten + fracturen of dislocaties

Behandeling

Doelen

• Inzicht geven in eigen klachten
• Leren omgaan met klachten
• Actief herstel bevorderen

Fysiotherapeutische aanpak

• 0–4 dagen: pijnreductie en bescherming
• 4 dagen–3 weken: functies van nek en dagelijkse activiteiten trainen
• 3–6 weken: geleidelijke opbouw van belasting
• >6 weken: vertraagd herstel, intensievere begeleiding

Belangrijk: focus op actief oefenen, niet op pijn centraal stellen.

Fysiotherapie bij PhysiqCare

Onze fysiotherapeuten bieden een persoonlijk behandelplan met bewezen methodes:

• Dry needling
• Fricties en myofasciale release
• Gewrichtsmobilisaties
• Medical taping, cupping, massages
• Revalidatie- en krachttraining

Combinatie mogelijk met: acupunctuur, personal training, mentale coaching en yoga.

Ondersteuning thuis: huiswerkoefeningen en medische fitness op maat.

Veelgestelde vragen (FAQ)

1. Wat is whiplash precies?

• Een plotselinge beweging van het hoofd waardoor nekstructuren kunnen beschadigen.

2. Hoe lang duren de klachten?

• Vaak weken tot maanden; in sommige gevallen langer dan een jaar.

3. Kan ik blijven werken of sporten?

• Ja, met begeleiding en aangepaste activiteiten om overbelasting te voorkomen.

4. Wanneer is fysiotherapie nuttig?

• Direct na het trauma en tijdens het herstelproces om nekfunctie en dagelijkse activiteiten te verbeteren.

5. Is operatie nodig bij whiplash?

• Zelden; alleen bij ernstig letsel zoals fracturen of dislocaties.

‍