Whiplash-Associated Disorders (WAD)
Bij whiplash worden plotseling flinke krachten op de nek uitgeoefend, bijvoorbeeld bij een kop-staartbotsing. Het hoofd beweegt dan abrupt naar achteren en naar voren.
Niet altijd is er direct zichtbare schade, maar patiënten kunnen weken tot zelfs jaren na het trauma klachten ervaren.
Beschrijving van de aandoening
Whiplash betekent letterlijk “zweepslag”. Bij een whiplash kunnen verschillende structuren van de nek beschadigd raken door compressie of tractie. Mogelijke letsels zijn aan:
- Nekspieren
- Ligamenten zoals het ligamentum longitudinale en ligamentum nuchae
- Tussenwervelschijven (discus)
- Uittredende zenuwen
- Wervellichamen of processus spinosi
Bij ernstig letsel, zoals gebroken nekwervels, is dit op röntgenfoto zichtbaar. Vaak vindt men geen duidelijke afwijking, maar zijn de klachten wel aanwezig.
Oorzaak en ontstaanswijze
Whiplash treedt vaak op bij:
- Auto-ongelukken (van achteren of zijkant aangereden)
- Sportongevallen zoals duiken, skiën, karten, paardrijden
- Valpartijen of harde impact op het hoofd
- Botsauto’s, bungeejumpen of geweld van buitenaf
Klachten en verschijnselen
Klachten kunnen direct optreden of pas dagen tot maanden later ontstaan:
- Nekpijn en stijfheid
- Hoofdpijn en overgevoeligheid voor licht
- Schouder- en armklachten
- Duizeligheid en concentratieproblemen
- Vermoeidheid, angst of depressieve klachten
- Tintelingen of doof gevoel in de handen
- Slapeloosheid en verminderde geslachtsdrift
Diagnose
- Op basis van het trauma en klachtenpatroon
- Lichamelijk onderzoek van nek en schouders
- Röntgenfoto bij verdenking van fracturen
- Classificatie WAD:
GraadKenmerken0Geen klachten of afwijkingen1Nekpijn, stijfheid, gevoeligheid, geen objectieve afwijkingen2Nekklachten + bewegingsbeperkingen of drukpijn3Nekklachten + neurologische uitvalsverschijnselen4Nekklachten + fracturen of dislocaties
Behandeling
Doelen
- Inzicht geven in eigen klachten
- Leren omgaan met klachten
- Actief herstel bevorderen
Fysiotherapeutische aanpak
- 0–4 dagen: pijnreductie en bescherming
- 4 dagen–3 weken: functies van nek en dagelijkse activiteiten trainen
- 3–6 weken: geleidelijke opbouw van belasting
- >6 weken: vertraagd herstel, intensievere begeleiding
Belangrijk: focus op actief oefenen, niet op pijn centraal stellen.
Fysiotherapie bij PhysiqCare
Onze fysiotherapeuten bieden een persoonlijk behandelplan met bewezen methodes:
- Dry needling
- Fricties en myofasciale release
- Gewrichtsmobilisaties
- Medical taping, cupping, massages
- Revalidatie- en krachttraining
Combinatie mogelijk met: acupunctuur, personal training, mentale coaching en yoga.
Ondersteuning thuis: huiswerkoefeningen en medische fitness op maat.
